“მაგას გავლენა კი არა, დახმარება ჰქვია…” – ქარელის რესურსცენტრის ხელმძღვანელი დასავლურ ფონდებზე
ქარელის საგანმანათლებლო რესურსცენტრის ხელმძღვანელი გიორგი კობახიძე აკრიტიკებს საპარლამენტო უმრავლესობის მიერ მომზადებულ კანონპროექტს, რომლის ანალოგიური კანონითაც რუსეთში ჯერ შეზღუდეს და შემდეგ გააუქმეს კრიტიკული მედიასაშუალებები და არასამთავრობო ორგანიზაციები.
კობახიძის შეფასებით, დასავლეთიდან საქართველოში შემოსულ ფინანსებს დახმარება ჰქვია და არა გავლენა.
“მე არ ვიცი, რანაირია ამერიკული კანონი, რომლის გადმოთარგმნასაც ეს ხალხი აპირებს, ან რა წერია იმ კანონპროექტში, რაც უკვე დაწერეს, მაგრამ მე ვიცი, აქ რა ხდება, ჩვენს ქვეყანაში და აქ ხდება ის, რომ მთელი ქვეყნის განვითარება, ამ წუთში, დამოკიდებულია დასავლურ ფულზე. როცა ვიღაც განათლების რეფორმებს გიფინანსებს, სკოლებს გიშენებს და გირემონტებს, ჯარს გიწვრთნის, სამოქალაქო საზოგადოებას გივითარებს, ეკონომიკურ პროექტებს გიფინანსებს და კიდევ უამრავ სიკეთეს გიკეთებს, რის ჩამოთვლაც აქ შორს წაგვიყვანს, მაგას გავლენა კი არა, დახმარება ჰქვია… და რამდენადაც, ხსენება რო არ მინდა, ის ქვეყანა არც არაფერს გაძლევს და არც არაფერს გივითარებს, ეს რაღაცა უბადრუკი კანონპროექტი სწორედ დასავლეთის დახმარების (და არა – გავლენის) წინააღმდეგ მიმართული გამოდის. და თუ ვინმეს გავლენის წინააღმდეგ გვაქვს ეხლა საბრძოლველი, სწორედ რუსული გავლენაა და არა – დასავლური”, – დაწერა კობახიძემ ფეისბუკზე 19 თებერვალს.
ამ საკითხზე მეორე კომენტარი კობახიძემ რამდენიმე დღის წინაც გამოაქვეყნა. მან როგორც ლინგვისტმა გააანალიზა რა კონოტაციას იძენს სიტყვა “აგენტი”, როდესაც მას “გავლენის” და “უცხოურის” გვერდით გამოვიყენებთ.
“მოდი, ენათმეცნიერულად შევხედოთ საკითხს: როგორც ლინგვისტები ხშირად ვამბობთ ხოლმე, ენა ბატონობს ინდივიდზე. ინდივიდი ვერ ცვლის ენას, ვერც პრაქტიკულ და ვერც ცნობიერების დონეზე (თუ მაინცადამაინც ილია ჭავჭავაძე ან მარტინ ლუთერი არაა). ვისაც ცოტა შეხება მაინც ქონია ტექსტის ენათმეცნიერულ ანალიზთან, იცის, რომ ერთმა და იმავე სიტყვამ, შესაძლებელია, გარემომცველი სიტყვების მეშვეობით სხვადასხვა კონოტაცია ანუ შეფერილობა შეიძინოს. მაგალითისთვის ავიღოთ ასეთი რამე – “საჯარო მოხელის დეკლარაცია”. საჯარო მოხელე ამ შემთხვევაში სრულიად ნეიტრალური დატვირთვისაა. ახლა მეორე შემთხვევა ავიღოთ – “ის ისე მოიქცა, როგორც ტიპიური ქართველი საჯარო მოხელე”. არც “ტიპიური”, არც “ქართველი” ცალცალკე არანაირ უარყოფით დატვირთვას არ შეიცავენ, მაგრამ როგორც კი ისინი “საჯარო მოხელეს” დავურთეთ, ადამიანების ცნობიერებაში დამკვიდრებული სტერეოტიპის გამო, ეს უკანასკნელი, მაშინვე გადაიქცა უარყოფითი დატვირთვის მქონე სიტყვად. რაც არ უნდა ვამტკიცოთ, რომ “აგენტი” კარგი სიტყვაა, როგორც კი მას “უცხოურთან” და “გავლენასთან” ერთად იხმარ, გამორიცხულია ის იმ ფორმით იქნეს აღქმული, როგორც, მაგალითად “სადაზღვევო აგენტი”. აგენტის ნეიტრალურად აღქმა ქართული ენის ჩვეულებრივი მცოდნისთვის თითქმის წარმოუდგენელია. იმ შემთხვევაშიც კი, თუ ადამიანმა ჩემსავით იცის, რომ “აგენტი” ლათინური “მოქმედებიდან” მოდის, ფლობს ენას, რომელშიც ამ ძირიდან ნაწარმოები სიტყვები ნეიტრალური დატვირთვისაა (მაგალითად გერმანული agieren, reagieren), მაინც წარმოუდგენელია ამ სიტყვათაწყობის ნეიტრალურად აღქმა. როგორც უკვე გითხარით, ენა ბატონობს ინდივიდზე და ეს ჩვენგან დამოუკიდებლად ხდება…”, – დაწერა კობახიძემ ფეისბუკზე.
მსგავსმა კანონმა პუტინის რუსეთში ფაქტობრივად გააქრო კრიტიკული მედია და სამოქალაქო სექტორი.
ამ კანონპროექტის მიზანია საქართველოში მოქმედი იმ მედია და არასამთავრობო ორგანიზაციების “გაშავება”, რომლებიც აკვირდებიან და აკრიტიკებენ ხელისუფლებას.
